Op 1 augustus 2008 is de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (WWFT) in werking getreden. De WWFT is van toepassing op het geven van advies of het verlenen van bijstand bij de volgende (voorgenomen) transacties:
a. het aan- of verkopen van onroerende zaken;
b. het beheren van geld en andere vermogenswaarden;
c. het oprichten of beheren van rechtspersonen en vennootschappen;
d. het aan- of verkopen dan wel overnemen van ondernemingen;
e. werkzaamheden op fiscaal gebied.
Identificatieplicht
Voor alle onder deze wetgeving vallende diensten (vrijwel het gehele werkterrein van de notaris met uitzondering van het familie- en erfrecht) geldt een strenge identificatieplicht. Elke cliënt die een dergelijke dienst door de notaris wil laten verrichten, moet zich eerst een keer persoonlijk laten identificeren. Zelfs als de notaris hem of haar als jaren kent.
De identificatie moet plaatsvinden vóór het aangaan van een zakelijke relatie met de cliënt of het uitvoeren van een incidentele opdracht. Voor het notariaat geldt dat de identificatie uiterlijk kan plaatsvinden bij het ondertekenen van de notariële akte, zoals ook wordt voorgeschreven door de Wet op het notarisambt.
EU/EER-onderdanen kunnen zich laten identificeren aan de hand van een geldig nationaal paspoort of rijbewijs (mits de houder in Nederland woont en het rijbewijs is voorzien van een foto) of een Europese identiteitskaart. Andere personen kunnen zich laten identificeren aan de hand van een geldig reisdocument of een vreemdelingendocument.
De identificatie van een rechtspersoon zoals bijvoorbeeld een BV. vindt in beginsel plaats aan de hand van een recent en origineel uittreksel uit het handelsregister.
Cliëntenonderzoek
De WWFT verplicht ook tot het uitvoeren van een onderzoek naar de achtergronden van de cliënt (en de eventuele uiteindelijk belanghebbende) en zijn risicoprofiel in de volgende gevallen:
a. bij het aangaan van een zakelijke relatie, oftewel een relatie die enige tijd zal duren, met een cliënt in of vanuit Nederland (duurzame dienstverlening);
b. bij het in of vanuit Nederland verrichten van een incidentele transactie ten behoeve van een cliënt van tenminste € 15.000, of twee of meer transacties waartussen een verband bestaat met een gezamenlijke waarde van ten minste € 15.000 (incidentele dienstverlening);
c. als er indicaties zijn dat de cliënt betrokken is bij witwassen of financieren van terrorisme;
d. bij twijfel aan de betrouwbaarheid van eerder verkregen gegevens van de cliënt; of
e. als het risico van betrokkenheid van een bestaande cliënt bij witwassen of financieren van terrorisme daartoe aanleiding geeft.
In voorkomend geval moet de notaris onderzoek doen naar de herkomst van gelden.
Meldingsplicht (vroeger de Wet MOT: melding ongebruikelijke transacties)
Als de notaris het vermoeden heeft dat hem gevraagd wordt diensten te verlenen die met witwaspraktijken of terroristische activiteiten te maken kunnen hebben, is hij verplicht dit te melden bij het meldpunt ongebruikelijke transacties, officieel FIU-Nederland genaamd (www.fiu-nederland.nl). Ook als het gaat om een voorgenomen transactie die (nog) niet wordt uitgevoerd. De notaris mag in dat geval volgens de wet zijn cliënt niet van een melding op de hoogte brengen.
Verder mogen notarissen op basis van eigen gedragsregels geen contante bedragen aannemen van meer dan 15.000 euro. Wanneer er toch meer dan 15.000 euro in contanten wordt betaald of een dergelijke betaling wordt overwogen, moet de notaris dit bij het meldpunt melden. Dit geldt ook als de notaris op verzoek van een cliënt meer dan 15.000 euro in contanten uitbetaalt of laat uitbetalen door de bank. Voor het doen van belastingaangiften zoals successieaangiften geldt de meldingsplicht bij een vermoeden van witwassen.
Oriënterende bespreking
De notaris heeft géén meldingsplicht als eventuele (voorgenomen) witwasactiviteiten in een oriënterende bespreking ter sprake komen. Cliënten kunnen dan dus alles vrij met de notaris bespreken. De wettelijke verplichtingen als hierboven genoemd gelden vanaf het moment dat de notaris een zaak daadwerkelijk in behandeling neemt en het duidelijk is dat de gevraagde dienst onder de wettelijke regeling valt.
