Berichten

Laat uw executeur niet alleen achter!

Bij het afwikkelen van een nalatenschap komt veel meer kijken dan alleen de verdeling van de spullen. Dat wordt vaak onderschat. Een executeur is degene die het overzicht moet houden en uit uw naam zal handelen. Maar … dan moet diegene wel weten dat hij of zij die rol moet vervullen!

Natuurlijk denken we niet graag aan de dood. Zeker niet als het onszelf betreft. Toch is het belangrijk dat uw omgeving weet wat uw wensen zijn. Hoe duidelijker u bent in uw testament, hoe minder verwarring en ruzies er kunnen ontstaan tussen de erfgenamen. En minder verwarring betekent dat zij zich kunnen richten op hun rouwproces zonder afleiding van allerlei randzaken.

Vertrouwd of onafhankelijk?

Het is daarom belangrijk dat u een executeur benoemt in uw testament. Dat kan iemand uit uw eigen kring zijn, maar soms is het verstandiger een onafhankelijk iemand te benoemen, zoals een notaris. Wie u ook kiest: zorg dat diegene van uw keuze op de hoogte is!

De taken en de bevoegdheden van de executeur zijn bij wet geregeld. Maar u bepaalt of de executeur alleen de praktische zaken regelt, rond de begrafenis bijvoorbeeld, of dat hij of zij verantwoordelijk is voor de gehele nalatenschap.

Denk daarbij bijvoorbeeld aan het beheer van de lopende rekeningen, de abonnementen, het stopzetten van belastingtoeslagen, het leeghalen van uw woning en de verdeling van uw spullen. Ook het betalen van de schulden en de belastingaangifte bijvoorbeeld moeten zorgvuldig gedaan worden. Is een van uw erfgenamen hiervoor geschikt en is hij of zij in staat zich echt onpartijdig op te stellen?

Duidelijke wensen

Maak in uw testament vooral duidelijk wat uw wensen zijn, zodat uw executeur weet hoe u de afhandeling van uw nalatenschap graag zou zien. Wilt u begraven worden of juist gecremeerd? Wilt u een kerkdienst of liever niet? Is het duidelijk waar u uw belangrijkste wachtwoorden bewaart? Is er een actuele adressenlijst?

Zorg er ook voor dat u uw testament actueel houdt. Want misschien was die ene neef altijd lief en betrouwbaar, maar zijn uw gedachten over hem de afgelopen jaren veranderd. En misschien wilde u vroeger wel maar nu niet meer begraven worden, om welke reden dan ook.

Het is daarom handig een (digitaal) mapje aan te maken met daarin alles wat van belang kan zijn voor uw executeur: uw bankgegevens, uw wachtwoorden, instructies om een harde schijf te wissen, of u een memorial-pagina op Facebook wilt of niet… Verzin het maar.

Ondersteuning

U kunt uw notaris ook vragen uw executeur te ondersteunen. Alles wat de notaris in een akte opneemt, wordt bewaard in een register. Omdat een executeur onbeperkt aansprakelijk is, is juist dat erg belangrijk. Zijn aansprakelijkheid is namelijk niet beperkt in tijd of hoogte en kan best een zware last zijn. Laat uw executeur dus niet alleen staan, maar sta hem of haar zoveel mogelijk bij door een gedegen voorbereiding samen met uw notaris goed op papier te zetten!

Als erfgenamen niet gelukkig zijn met het testament

Na een overlijden is er veel te regelen. De uitvaart. De verdeling van goederen en geld. Het is meestal een hele klus voor de executeur om alles in goede banen te leiden. Zeker als behulpzame, maar emotionele, familieleden bij dat proces betrokken willen zijn.

Wat er in iemands testament staat, is heel persoonlijk. De overledene heeft daarin zelf vastgelegd hoe hij of zij wil dat er met de nalatenschap wordt omgegaan. Specifieke goederen kunnen aan een lievelingsnichtje worden toegewezen. Er kan iemand aangewezen zijn om voor de huisdieren te zorgen. Maar ook kan het zo zijn dat er familieleden uitgesloten worden of in ieder geval niet meer uit de erfenis krijgen dan wettelijk is verplicht. Vaak omdat er iets vervelends tussen hen en de overledene is gebeurd. Soms zijn er andere overwegingen gemaakt.

Verrassing!

Tijdens de bekendmaking van het testament is het aan de notaris de wensen van de overledene, zoals die in het testament worden vermeld, zo duidelijk mogelijk aan de erfgenamen over te brengen. Of de gevolgen die die wensen voor de erfgenamen hebben. Soms is wat zij te horen krijgen een grote verrassing. Maar waarom iemand voor uitsluiting heeft gekozen kan de notaris niet delen, omdat hij te maken heeft met een geheimhoudingsplicht. Die geheimhoudingsplicht zorgt ervoor dat mensen vrijuit kunnen praten tijdens het opstellen van hun testament en is dus heel belangrijk.

Onvrede

Er zijn dus wel eens erfgenamen die ontevreden zijn met wat zij horen en die zich benadeeld voelen. Broers en zussen voelen een ongelijke verdeling als harde afwijzing. Een kleinkind dat nooit veel interesse toonde, heeft een deel van de erfenis misschien alvast uitgegeven. Zeer ontevreden erfgenamen nemen zelfs de stap het testament aan te vechten. “Moeder kon niet meer helder denken!” Dergelijke rechtszaken zijn maar moeilijk te winnen. En zo blijft veel onvrede bestaan.

Die wig tussen familieleden kan voorkomen worden. De notaris kan misschien niet uitleggen waarom bepaalde keuzes zijn gemaakt, degene die een testament laat opmaken, kan dat wel!

Leg uit!

Als erflater kunt u enkele van uw wensen verduidelijken door een paar regels met uitleg in het testament op te nemen of door een brief bij het testament te voegen. Zo wordt het voor de erfgenamen meteen duidelijk waarom de een meer krijgt dan de ander. Want misschien had het niets met de frequentie van de bezoekjes te maken, maar is het meer een vereffening. Omdat iemand tijdens het leven van de overledene al veel financiële ondersteuning heeft gekregen en een ander niet, bijvoorbeeld. Of misschien wordt zo nu eindelijk eens een ruzie beslecht.

De notaris-mediator zal respectvol met alle reacties en emoties omgaan en waar mogelijk proberen alle partijen enigszins tevreden de deur uit te laten gaan. Maar weinig werkt zo verhelderend en helend als woorden van de erflater zelf.

Laat daarom niet alleen uw wensen en verwachtingen opnemen in uw testament, maar leg ook uit waarom u hiervoor hebt gekozen!

Verzoening

Wij zien als notaris de mooie en de minder fraaie kanten van het leven. Door alle verdrietige zaken echter vergeten we soms wel eens hoe veel er meestal gewoon goed gaat en hoe verrassend bijvoorbeeld de liefde kan zijn. Nu het weer eindelijk meer lenteachtig lijkt te worden en de eerste strandfeesten al zijn gevierd, willen we het deze keer hebben over de hervonden liefde. De verzoening. Voor iedereen die de weg terug naar zijn of haar partner weer heeft gevonden. Liefde is immers meer dan dat romantische begin, het is ook samen stormen doorstaan en elkaar steeds weer opnieuw leren kennen en waarderen. Liefde is ook goed voor elkaar blijven zorgen na de dood.

Pieter en Mirthe bijvoorbeeld. Als pubers al waren zij een stelletje. Iedereen wist zeker dat zij samen oud zouden worden. Toch groeiden zij steeds verder uit elkaar. Pieter ging na een mbo-opleiding snel aan het werk, maar Mirthe studeerde verder. Ze maakte snel carrière en ging van de ene goede baan naar de volgende, nog betere baan. Geleidelijk werden de verschillen tussen hen groter. Hun vriendenkringen klikten niet met elkaar. Hun politieke meningen liepen uiteen. Zelfs over de invulling van hun vrije tijd konden ze het niet meer eens worden. Uiteindelijk verbraken zij, na acht jaar, hun relatie. Tot hier is het een bekend verhaal.

Jaren van stilte volgden, maar toen Pieter en Mirthe elkaar onverwacht weer tegenkwamen, werden zij opnieuw verliefd. Nog geen halfjaar later waren zij getrouwd. Helaas sloeg het noodlot al gauw toe. Mirthe kreeg te horen dat zij borstkanker had en stierf snel daarna.

Te midden van al het verdriet regelde Pieter de afwikkeling van de erfenis met ons. We kwamen er achter dat Mirthe ooit, vlak na het verbreken van hun relatie, haar testament had aangepast. Ze had haar lievelingsneefje als belangrijkste erfgenaam aangewezen en Pieters naam eruit laten halen. Logisch uiteraard, op dat moment. Na hun verzoening echter had Mirthe haar testament niet meer gewijzigd en dus bleef de neef de rechtmatige erfgenaam van de helft van Mirthes vermogen. Vanaf hier wordt het een ingewikkeld verhaal.

Pieter was boos en verdrietig. Hij voelde zich verraden. Mirthes neefje zag vooral de mogelijkheden die deze wending voor zijn leven zou betekenen en weigerde Pieter tegemoet te komen. In plaats van dat hun rouw hen samenbracht, zorgde Mirthes testament voor verwijdering tussen de families. Pieter besloot het erbij te laten, want zo’n ruzie had Mirthe nooit gewild. Hij zag zo de helft van wat hij met Mirthe had opgebouwd naar haar neef gaan. Een triest verhaal.

Mocht u zich ooit in een vergelijkbare situatie bevinden, realiseert u zich dan dat een liefdevolle verzoening ook een verzoening op papier betekent! Pas uw juridische documenten steeds aan aan uw nieuwste relatiestatus. Weinig is immers zo verwoestend als een ruzie over iemands graf. Dus of u nu met een nieuwe of uw oude liefde deze lente viert, zorg ervoor dat de juiste liefde in al uw documenten staat vermeld!

Als notaris en registermediator komen wij veel verschillende mensen tegen. Verschillende mensen die vaak in eenzelfde situatie zitten. Uiteraard zijn de situaties die wij beschrijven geanonimiseerd en opgebouwd uit alle verschillende ontmoetingen. Maar wij hopen dat mensen zich herkennen in onze verhalen en realiseren dat er ook voor hun situatie praktische oplossingen zijn.

 

Ellens & Lentze aan het woord over beneficiair aanvaarden

Als een dierbare is overleden, is het vaak lastig balanceren tussen de formaliteiten die de aandacht vragen en de emoties die alles lijken te overschaduwen. Door op tijd verschillende scenario’s en wensen met uw omgeving te bespreken, kan een groot deel van die strijd voorkomen worden.

U kunt op drie manieren met een erfenis omgaan, maar handel pas nadat u uw keuze aan de notaris kenbaar hebt gemaakt. U aanvaardt de erfenis zuiver. U krijgt dan uw deel van de erfenis, maar bent ook persoonlijk aansprakelijk voor eventuele schulden. U kunt de erfenis ook verwerpen. U krijgt dan niets, maar hoeft ook niet met schuldeisers om de tafel. Een veilige optie is het beneficiair aanvaarden. U krijgt dan uw deel van de erfenis na afbetaling van de schulden. U bent zo niet zelf aansprakelijk voor die schulden.

Het beneficiair aanvaarden van een erfenis kan in sommige gevallen een verstandige keuze zijn, maar het vraagt ook veel van de erfgenamen. Om van deze bescherming gebruik te maken zijn er veel stappen te doorlopen en u zult haast als een detective het financiële leven van uw dierbare moeten onderzoeken. Daar komen kosten bij kijken, die u bij een positief saldo kunt verhalen op de nalatenschap. Het vraagt veel tijd en energie en dat is niet altijd leuk. Zeker niet tijdens zo’n kwetsbaar moment. Door u goed te laten informeren door uw notaris, kunt u onnodige kosten voorkomen en de afwikkeling van de nalatenschap wellicht enigszins versnellen.

In geval van beneficiaire aanvaarding zijn alle erfgenamen zijn samen verantwoordelijk voor de afwikkeling van de nalatenschap. Alleen samen mogen zij beslissingen nemen. Als er een testament is gemaakt is er soms een executeur testamentair aangesteld, die namens alle erfgenamen handelt. Dat maakt het hele proces al gemakkelijker, doordat u niet continu met iedereen in overleg hoeft.

De eerste stap is een boedelbeschrijving. Daarin worden alle activa, de waardevolle bezittingen en tegoeden, en de passiva, de hypotheeklening bijvoorbeeld, opgenomen. Het tellen van de theelepeltjes is voor deze lijst niet nodig. Met uw verklaring van erfrecht kunt u informatie opvragen bij onder meer banken en verzekeraars. Langzaam ontstaat zo een compleet overzicht van alle plussen en minnen. Deze boedelbeschrijving legt u ter inzage bij de notaris of de rechtbank voor overige erfgenamen en eventuele schuldeisers.

Als duidelijk wordt dat de schulden van de beneficiair aanvaarde nalatenschap groter zijn dan de tegoeden, moet u dat zo snel mogelijk melden bij de kantonrechter. Schuldeisers moeten dan opgezocht, aangeschreven en uitbetaald worden. De rechtbank bepaalt welke schuldeiser het eerst zijn geld ontvangt. Soms probeert een verhuurder de doorlopende huur van de woning van de overledene te verhalen op de erfgenamen. Weet dat u daartoe niet verplicht bent. Het oplopen van schulden kan beperkt worden als u goed bent geïnformeerd over uw rechten en plichten!

We weten dat de afwikkeling van een nalatenschap een spannende en emotionele tijd is. Om deze periode iets minder zwaar te laten aanvoelen, staan wij u graag ter zijde! En uw erfgenamen helpt u natuurlijk door een goed testament op te laten maken…