Wie weet er nu beter wat het beste is voor onze kinderen dan wijzelf, de ouders? Het klinkt al even voor de hand liggend om te zeggen dat u automatisch voor uw kind zorgt vanaf zijn of haar geboorte tot aan uw dood. De vanzelfsprekendheid waarmee wij ervan uitgaan dat dit nooit anders zal zijn, verdwijnt als er na een scheiding of een overlijden blijkt dat er andere opvoeders klaarstaan. Wat moet u dan?

Wijnand en Sigrid bijvoorbeeld waren een heel normaal stel. Verliefd, samenwonend en gelukkig. Ze hadden geen samenlevingscontract en waren niet getrouwd. Het ging prima zo. Na iets meer dan een jaar werd hun dochter geboren en beide families genoten van deze uitbreiding.

Wijnand heeft zijn dochter erkend. Als geregistreerd partners had dat niet gehoeven, maar met de erkenning, na de vaststelling van het vaderschap door de rechter, werd hij nu ook juridisch als vader gezien. Er kwam zo een familierechtelijke betrekking tot stand tussen vader en kind, met alle bijbehorende rechten en plichten. De erkenning regelde dat Wijnand tot zijn dochter 21 is onderhoudsplichtig is, dat zijn dochter wettelijk zijn erfgenaam is en dat hij recht op omgang en informatie heeft.

Dat hij ook het ouderlijk gezag had moeten aanvragen, was hem ontschoten. Alle kinderen in Nederland staan onder het gezag van hun ouders of van een voogd. Degene met het gezag is verplicht het minderjarige kind te verzorgen en op te voeden. Als de ouders niet zijn getrouwd en geen geregistreerd partnerschap hebben, zoals Wijnand en Sigrid, moet de vader de rechtbank vragen het gezamenlijk gezag in het gezagregister aan te tekenen. Net als bij een erkenning is hiervoor toestemming van de moeder nodig.

Wijnand en Sigrid gingen echter uit elkaar. Hun dochter bleef bij haar moeder wonen, zonder dat het gezamenlijk gezag was aangevraagd. Toen Sigrid twee jaar later overleed, bleek zij een testament gemaakt te hebben waarin zij haar zus als voogd benoemde. Haar motivatie was duidelijk verwoord.

Natuurlijk begon Wijnand een rechtszaak. Het werd een langlopende zaak die hij verloor. Volgens de rechtbank had hun dochter te weinig binding met haar vader om van een echte familieband te spreken. Sigrids zus werd uiteindelijk dus inderdaad de voogd van het meisje.

Door het gezamenlijk gezag niet te regelen, stond Wijnand opeens aan de zijlijn van het leven van zijn dochter. Biologisch vader of niet, hij had vanaf het moment van Sigrids overlijden niets meer in te brengen.

De moraal van dit verhaal is natuurlijk dat u samen met uw partner, of indien nodig uw ex-partner, alles rondom het gezamenlijk gezag en de voogdij goed moet laten vastleggen. Zorg voor duidelijkheid naar elkaar en uw kinderen toe. Regel alles liever in één keer goed dan dat u op een onfortuinlijk moment ontdekt dat u niets meer in te brengen heeft en voorkom zo hartzeer bij de kinderen. Onze kinderen, waar wij immers van hun geboorte tot na onze dood voor moeten zorgen.

Als notaris en registermediator komen wij veel verschillende mensen tegen die vaak in eenzelfde situatie zitten. Uiteraard zijn de situaties die wij beschrijven geanonimiseerd en opgebouwd uit alle verschillende ontmoetingen. Maar wij hopen dat mensen zich herkenen in onze verhalen en realiseren dat er ook voor hun situatie praktische oplossingen zijn.