Berichten

(Her)trouwen op latere leeftijd? Regel de nalatenschap tijdig

/in /door

Een liefde van vroeger, die na 70 jaar alsnog tot een huwelijk leidt. Romantiek ten top. Toch belangrijk om ook dan beide benen op de grond te houden. Want de nalatenschap moet goed geregeld worden voor de kinderen van beide kanten. De notaris helpt. Met huwelijkse voorwaarden en een testament.

 ‘Eigenlijk wil ik vooraf naar de kapper,’ had Cathrien (79) tegen haar aanstaande echtgenoot Dirk (78) gezegd. ‘En zal ik m’n mooie donkerblauwe pakje aandoen?’ Ze gingen samen naar de notaris, en ja, dan moet je er op je paasbest uitzien, vond ze. Bovendien had het bezoekje bij notariskantoor Ellens & Lentze een feestelijke aanleiding. Dat zat zo.

Schoolreünie

Op de basisschool hadden ze al een oogje op elkaar gehad, Cathrien en Dirkje. Ze knikkerden op het schoolplein, speelden verstoppertje in de buurt en hadden vooral veel pret samen. Maar de oorlog brak uit, en het gezamenlijke wereldje van Cathrien en Dirk splitste zich. Los van elkaar vonden ze hun geluk. Ze trouwden en stichtten gezinnen.

Maar toen was er die schoolreünie, een paar jaar geleden. 70 jaar smolt weg. Het gebabbel van vroeger werd een intens gesprek. Over hun fijne kinderen. En ze bleken het verdriet over een overleden partner te delen. Een verliefdheid vlamde op en ze kregen een relatie. Dirk wilde deze graag formaliseren en vroeg Cathrien onlangs ten huwelijk. Een romantisch idee; ze waren eind 70.

Kunstwerk, klok, vermogen

Ook de kinderen uit beide gezinnen waren happy met het nieuwe geluk van hun ouders. Wel zeiden ze: ´Het is goed om naar de notaris te gaan om dingen te regelen.’ Want er was aan beide kanten familiebezit – een kostbaar kunstwerk, een emotioneel waardevolle klok – en opgebouwd vermogen. De verdeling daarvan moest duidelijk zijn bij overlijden en het was wenselijk dat bezit terechtkwam bij de oorspronkelijke erfgenamen. Maar iedereen wilde vooral eventueel gedoe en gekibbel straks voorkomen.

Aanspraak op andermans bezit

‘Een verstandige keuze,’ stelt Daniëlle van Iperen van notariskantoor Ellens & Lentze. ‘Als ouders hertrouwen, hebben hun kinderen recht op duidelijkheid en rust over de nalatenschap. Zeker als er sprake is van een al overleden ouder, kan nalatenschap wat complexer zijn. Het is belangrijk dat kinderen weten dat anderen niet ineens aanspraak kunnen maken op hun bezit.’

Dat is eenvoudig te regelen. Met huwelijkse- of partnerschapsvoorwaarden wordt het vermogen van beide partners gescheiden. ‘Ook het deel van de al overleden ouder wordt niet gemeenschappelijk, en blijft dus buiten de invloedssfeer van de nieuwe partner en zijn kinderen. Dat is geruststellend voor de kinderen van de overledene.’

‘Ook het deel van de al overleden ouder blijft dus buiten de invloedssfeer van de nieuwe partner en zijn kinderen’

Gerust en gelukkig

Ook (aanpassen van) een testament bleek behulpzaam bij het tweede huwelijk van Cathrien en Dirk.

Daniëlle: ‘Na overlijden wil je dat de afwikkeling in goed overleg gaat. Bijvoorbeeld door kinderen van beide partners te benoemen die straks samen erop toezien dat ieder krijgt wat hem of haar toekomt. Zonder gebakkelei daarover met een stiefouder. Overigens kiezen mensen daarom vaak voor afhandeling door een notaris. Die is onafhankelijk, en weet van de hoed en de rand. Maar het belangrijkste is dat ouders en kinderen gerust en gelukkig zijn met de regeling.’

Notaris nu laagdrempelig

Keurig gekapt, in een prachtig blauw pakje verscheen Cathrien hand in hand met Dirk bij Ellens & Lentze. ‘Wat ziet u er mooi uit!’ had de receptioniste gezegd. Cliënten in ‘vol ornaat’ zag ze niet vaak meer, nu de gang naar de notaris veel laagdrempeliger was dan vroeger. Glunderend knikte Cathrien een ‘zie je wel’ richting Dirk. Een uurtje later verlieten ze tevreden het kantoor. Op naar het restaurant waar ze een feestelijke borrel hadden met alle kinderen. Geruststelling moet je vieren, tenslotte.

Laat uw executeur niet alleen achter!

/in /door

Bij het afwikkelen van een nalatenschap komt veel meer kijken dan alleen de verdeling van de spullen. Dat wordt vaak onderschat. Een executeur is degene die het overzicht moet houden en uit uw naam zal handelen. Maar … dan moet diegene wel weten dat hij of zij die rol moet vervullen!

Natuurlijk denken we niet graag aan de dood. Zeker niet als het onszelf betreft. Toch is het belangrijk dat uw omgeving weet wat uw wensen zijn. Hoe duidelijker u bent in uw testament, hoe minder verwarring en ruzies er kunnen ontstaan tussen de erfgenamen. En minder verwarring betekent dat zij zich kunnen richten op hun rouwproces zonder afleiding van allerlei randzaken.

Vertrouwd of onafhankelijk?

Het is daarom belangrijk dat u een executeur benoemt in uw testament. Dat kan iemand uit uw eigen kring zijn, maar soms is het verstandiger een onafhankelijk iemand te benoemen, zoals een notaris. Wie u ook kiest: zorg dat diegene van uw keuze op de hoogte is!

De taken en de bevoegdheden van de executeur zijn bij wet geregeld. Maar u bepaalt of de executeur alleen de praktische zaken regelt, rond de begrafenis bijvoorbeeld, of dat hij of zij verantwoordelijk is voor de gehele nalatenschap.

Denk daarbij bijvoorbeeld aan het beheer van de lopende rekeningen, de abonnementen, het stopzetten van belastingtoeslagen, het leeghalen van uw woning en de verdeling van uw spullen. Ook het betalen van de schulden en de belastingaangifte bijvoorbeeld moeten zorgvuldig gedaan worden. Is een van uw erfgenamen hiervoor geschikt en is hij of zij in staat zich echt onpartijdig op te stellen?

Duidelijke wensen

Maak in uw testament vooral duidelijk wat uw wensen zijn, zodat uw executeur weet hoe u de afhandeling van uw nalatenschap graag zou zien. Wilt u begraven worden of juist gecremeerd? Wilt u een kerkdienst of liever niet? Is het duidelijk waar u uw belangrijkste wachtwoorden bewaart? Is er een actuele adressenlijst?

Zorg er ook voor dat u uw testament actueel houdt. Want misschien was die ene neef altijd lief en betrouwbaar, maar zijn uw gedachten over hem de afgelopen jaren veranderd. En misschien wilde u vroeger wel maar nu niet meer begraven worden, om welke reden dan ook.

Het is daarom handig een (digitaal) mapje aan te maken met daarin alles wat van belang kan zijn voor uw executeur: uw bankgegevens, uw wachtwoorden, instructies om een harde schijf te wissen, of u een memorial-pagina op Facebook wilt of niet… Verzin het maar.

Ondersteuning

U kunt uw notaris ook vragen uw executeur te ondersteunen. Alles wat de notaris in een akte opneemt, wordt bewaard in een register. Omdat een executeur onbeperkt aansprakelijk is, is juist dat erg belangrijk. Zijn aansprakelijkheid is namelijk niet beperkt in tijd of hoogte en kan best een zware last zijn. Laat uw executeur dus niet alleen staan, maar sta hem of haar zoveel mogelijk bij door een gedegen voorbereiding samen met uw notaris goed op papier te zetten!

Als erfgenamen niet gelukkig zijn met het testament

/in /door

Na een overlijden is er veel te regelen. De uitvaart. De verdeling van goederen en geld. Het is meestal een hele klus voor de executeur om alles in goede banen te leiden. Zeker als behulpzame, maar emotionele, familieleden bij dat proces betrokken willen zijn.

Wat er in iemands testament staat, is heel persoonlijk. De overledene heeft daarin zelf vastgelegd hoe hij of zij wil dat er met de nalatenschap wordt omgegaan. Specifieke goederen kunnen aan een lievelingsnichtje worden toegewezen. Er kan iemand aangewezen zijn om voor de huisdieren te zorgen. Maar ook kan het zo zijn dat er familieleden uitgesloten worden of in ieder geval niet meer uit de erfenis krijgen dan wettelijk is verplicht. Vaak omdat er iets vervelends tussen hen en de overledene is gebeurd. Soms zijn er andere overwegingen gemaakt.

Verrassing!

Tijdens de bekendmaking van het testament is het aan de notaris de wensen van de overledene, zoals die in het testament worden vermeld, zo duidelijk mogelijk aan de erfgenamen over te brengen. Of de gevolgen die die wensen voor de erfgenamen hebben. Soms is wat zij te horen krijgen een grote verrassing. Maar waarom iemand voor uitsluiting heeft gekozen kan de notaris niet delen, omdat hij te maken heeft met een geheimhoudingsplicht. Die geheimhoudingsplicht zorgt ervoor dat mensen vrijuit kunnen praten tijdens het opstellen van hun testament en is dus heel belangrijk.

Onvrede

Er zijn dus wel eens erfgenamen die ontevreden zijn met wat zij horen en die zich benadeeld voelen. Broers en zussen voelen een ongelijke verdeling als harde afwijzing. Een kleinkind dat nooit veel interesse toonde, heeft een deel van de erfenis misschien alvast uitgegeven. Zeer ontevreden erfgenamen nemen zelfs de stap het testament aan te vechten. “Moeder kon niet meer helder denken!” Dergelijke rechtszaken zijn maar moeilijk te winnen. En zo blijft veel onvrede bestaan.

Die wig tussen familieleden kan voorkomen worden. De notaris kan misschien niet uitleggen waarom bepaalde keuzes zijn gemaakt, degene die een testament laat opmaken, kan dat wel!

Leg uit!

Als erflater kunt u enkele van uw wensen verduidelijken door een paar regels met uitleg in het testament op te nemen of door een brief bij het testament te voegen. Zo wordt het voor de erfgenamen meteen duidelijk waarom de een meer krijgt dan de ander. Want misschien had het niets met de frequentie van de bezoekjes te maken, maar is het meer een vereffening. Omdat iemand tijdens het leven van de overledene al veel financiële ondersteuning heeft gekregen en een ander niet, bijvoorbeeld. Of misschien wordt zo nu eindelijk eens een ruzie beslecht.

De notaris-mediator zal respectvol met alle reacties en emoties omgaan en waar mogelijk proberen alle partijen enigszins tevreden de deur uit te laten gaan. Maar weinig werkt zo verhelderend en helend als woorden van de erflater zelf.

Laat daarom niet alleen uw wensen en verwachtingen opnemen in uw testament, maar leg ook uit waarom u hiervoor hebt gekozen!

Ellens & Lentze aan het woord over voogdij en ouderlijk gezag

/in /door

Wie weet er nu beter wat het beste is voor onze kinderen dan wijzelf, de ouders? Het klinkt al even voor de hand liggend om te zeggen dat u automatisch voor uw kind zorgt vanaf zijn of haar geboorte tot aan uw dood. De vanzelfsprekendheid waarmee wij ervan uitgaan dat dit nooit anders zal zijn, verdwijnt als er na een scheiding of een overlijden blijkt dat er andere opvoeders klaarstaan. Wat moet u dan?

Wijnand en Sigrid bijvoorbeeld waren een heel normaal stel. Verliefd, samenwonend en gelukkig. Ze hadden geen samenlevingscontract en waren niet getrouwd. Het ging prima zo. Na iets meer dan een jaar werd hun dochter geboren en beide families genoten van deze uitbreiding.

Wijnand heeft zijn dochter erkend. Als geregistreerd partners had dat niet gehoeven, maar met de erkenning, na de vaststelling van het vaderschap door de rechter, werd hij nu ook juridisch als vader gezien. Er kwam zo een familierechtelijke betrekking tot stand tussen vader en kind, met alle bijbehorende rechten en plichten. De erkenning regelde dat Wijnand tot zijn dochter 21 is onderhoudsplichtig is, dat zijn dochter wettelijk zijn erfgenaam is en dat hij recht op omgang en informatie heeft.

Dat hij ook het ouderlijk gezag had moeten aanvragen, was hem ontschoten. Alle kinderen in Nederland staan onder het gezag van hun ouders of van een voogd. Degene met het gezag is verplicht het minderjarige kind te verzorgen en op te voeden. Als de ouders niet zijn getrouwd en geen geregistreerd partnerschap hebben, zoals Wijnand en Sigrid, moet de vader de rechtbank vragen het gezamenlijk gezag in het gezagregister aan te tekenen. Net als bij een erkenning is hiervoor toestemming van de moeder nodig.

Wijnand en Sigrid gingen echter uit elkaar. Hun dochter bleef bij haar moeder wonen, zonder dat het gezamenlijk gezag was aangevraagd. Toen Sigrid twee jaar later overleed, bleek zij een testament gemaakt te hebben waarin zij haar zus als voogd benoemde. Haar motivatie was duidelijk verwoord.

Natuurlijk begon Wijnand een rechtszaak. Het werd een langlopende zaak die hij verloor. Volgens de rechtbank had hun dochter te weinig binding met haar vader om van een echte familieband te spreken. Sigrids zus werd uiteindelijk dus inderdaad de voogd van het meisje.

Door het gezamenlijk gezag niet te regelen, stond Wijnand opeens aan de zijlijn van het leven van zijn dochter. Biologisch vader of niet, hij had vanaf het moment van Sigrids overlijden niets meer in te brengen.

De moraal van dit verhaal is natuurlijk dat u samen met uw partner, of indien nodig uw ex-partner, alles rondom het gezamenlijk gezag en de voogdij goed moet laten vastleggen. Zorg voor duidelijkheid naar elkaar en uw kinderen toe. Regel alles liever in één keer goed dan dat u op een onfortuinlijk moment ontdekt dat u niets meer in te brengen heeft en voorkom zo hartzeer bij de kinderen. Onze kinderen, waar wij immers van hun geboorte tot na onze dood voor moeten zorgen.

Als notaris en registermediator komen wij veel verschillende mensen tegen die vaak in eenzelfde situatie zitten. Uiteraard zijn de situaties die wij beschrijven geanonimiseerd en opgebouwd uit alle verschillende ontmoetingen. Maar wij hopen dat mensen zich herkenen in onze verhalen en realiseren dat er ook voor hun situatie praktische oplossingen zijn.

Over het partnerpensioen…

/in /door

Het begin van een nieuw jaar is vaak het moment dat we de mouwen opstropen en een grote schoonmaak houden. Oude gewoonten maken plaats voor goede voornemens. Oude spullen worden naar de kringloop gebracht of van een nieuw verflaagje voorzien. Voor het einde van het jaar zijn veel van u waarschijnlijk overgestapt van energieleverancier of zorgverzekering. En zo wordt ook de administratie juist in deze maand vaak opgeschoond. Toch wordt er vaak één ding over het hoofd gezien: uw pensioen.

Het pensioen? Dat is toch iets voor later? Kunnen we niet gewoon even met elkaar van dit nieuwe jaar genieten? Natuurlijk! Maar bij genieten met elkaar hoort ook zorgen voor elkaar. Laten we een voorbeeld geven.

Het partnerpensioen als redding

Een leuk stel van in de dertig kwam bij ons voor advies. De reden was verdrietig: zij was ernstig ziek. Om alle zaken zo goed mogelijk te regelen, wilden ze een testament laten opstellen. Een goed idee, maar aan een samenlevingsovereenkomst zouden ze meer hebben, dachten we. Het stel bekeek ons argwanend. Doet de notaris dit om ons extra geld uit de zakken te kloppen? We zagen het ze denken. Uiteraard hebben we alle voordelen, verplichtingen en wensen rondom het testament en de samenlevingsovereenkomst uitvoerig besproken. Uiteindelijk lag er een mooi, zorgvuldig testament en een samenlevingscontract waarin de partners elkaar als enige begunstigde van het partnerpensioen hebben benoemd. En gelukkig maar.

Na haar overlijden kwam hij in de problemen met hun verhuurder. Omdat zijn inkomen te laag was, kon het huurcontract helaas niet gecontinueerd worden. Hij moest op zoek naar nieuwe woonruimte. Terwijl we hem hielpen met de afwikkeling van de nalatenschap, herinnerden wij hem aan hun samenlevingsovereenkomst. En na contact met de pensioenmaatschappij bleek hij recht te hebben op een partnerpensioen van € 850,- bruto per maand voor de rest van zijn leven! Daarmee kon hij zijn verhuurder laten zien dat hij wel voldoende inkomen had om in hun oude woning te blijven en had hij in ieder geval een zorg minder.

Een samenlevingscontract kan dus grote financiële gevolgen hebben. Veel samenwonende stellen hebben echter niets tot weinig geregeld met of voor elkaar. Soms is er wel een samenlevingsovereenkomst, maar hebben de partners elkaar nog niet aangemeld bij hun pensioenmaatschappij. Toch kan zo’n telefoontje het verschil betekenen tussen uit huis gezet worden en goed verzorgd verder kunnen leven na een tragedie, zoals uit het voorbeeld blijkt.

Iets eenvoudigs dat vaak over het hoofd wordt gezien omdat het nog zo ver weg lijkt als iemands pensioen, kan van grote invloed zijn op hoe u uw partner achterlaat. Het kan immers om grote bedragen gaan. Houd er wel rekening mee dat elke maatschappij haar eigen voorwaarden opstelt met betrekking tot het partnerpensioen. Voor de een is een zelfde woonadres genoeg, de ander wil een gezamenlijke en/of-rekening zien en weer een ander eist een samenlevingscontract.

Zorg ook in dit nieuwe jaar goed voor elkaar, van de eerste gezamenlijke woning tot uw pensioen!

Ellens & Lentze aan het woord over beneficiair aanvaarden

/in /door

Als een dierbare is overleden, is het vaak lastig balanceren tussen de formaliteiten die de aandacht vragen en de emoties die alles lijken te overschaduwen. Door op tijd verschillende scenario’s en wensen met uw omgeving te bespreken, kan een groot deel van die strijd voorkomen worden.

U kunt op drie manieren met een erfenis omgaan, maar handel pas nadat u uw keuze aan de notaris kenbaar hebt gemaakt. U aanvaardt de erfenis zuiver. U krijgt dan uw deel van de erfenis, maar bent ook persoonlijk aansprakelijk voor eventuele schulden. U kunt de erfenis ook verwerpen. U krijgt dan niets, maar hoeft ook niet met schuldeisers om de tafel. Een veilige optie is het beneficiair aanvaarden. U krijgt dan uw deel van de erfenis na afbetaling van de schulden. U bent zo niet zelf aansprakelijk voor die schulden.

Het beneficiair aanvaarden van een erfenis kan in sommige gevallen een verstandige keuze zijn, maar het vraagt ook veel van de erfgenamen. Om van deze bescherming gebruik te maken zijn er veel stappen te doorlopen en u zult haast als een detective het financiële leven van uw dierbare moeten onderzoeken. Daar komen kosten bij kijken, die u bij een positief saldo kunt verhalen op de nalatenschap. Het vraagt veel tijd en energie en dat is niet altijd leuk. Zeker niet tijdens zo’n kwetsbaar moment. Door u goed te laten informeren door uw notaris, kunt u onnodige kosten voorkomen en de afwikkeling van de nalatenschap wellicht enigszins versnellen.

In geval van beneficiaire aanvaarding zijn alle erfgenamen zijn samen verantwoordelijk voor de afwikkeling van de nalatenschap. Alleen samen mogen zij beslissingen nemen. Als er een testament is gemaakt is er soms een executeur testamentair aangesteld, die namens alle erfgenamen handelt. Dat maakt het hele proces al gemakkelijker, doordat u niet continu met iedereen in overleg hoeft.

De eerste stap is een boedelbeschrijving. Daarin worden alle activa, de waardevolle bezittingen en tegoeden, en de passiva, de hypotheeklening bijvoorbeeld, opgenomen. Het tellen van de theelepeltjes is voor deze lijst niet nodig. Met uw verklaring van erfrecht kunt u informatie opvragen bij onder meer banken en verzekeraars. Langzaam ontstaat zo een compleet overzicht van alle plussen en minnen. Deze boedelbeschrijving legt u ter inzage bij de notaris of de rechtbank voor overige erfgenamen en eventuele schuldeisers.

Als duidelijk wordt dat de schulden van de beneficiair aanvaarde nalatenschap groter zijn dan de tegoeden, moet u dat zo snel mogelijk melden bij de kantonrechter. Schuldeisers moeten dan opgezocht, aangeschreven en uitbetaald worden. De rechtbank bepaalt welke schuldeiser het eerst zijn geld ontvangt. Soms probeert een verhuurder de doorlopende huur van de woning van de overledene te verhalen op de erfgenamen. Weet dat u daartoe niet verplicht bent. Het oplopen van schulden kan beperkt worden als u goed bent geïnformeerd over uw rechten en plichten!

We weten dat de afwikkeling van een nalatenschap een spannende en emotionele tijd is. Om deze periode iets minder zwaar te laten aanvoelen, staan wij u graag ter zijde! En uw erfgenamen helpt u natuurlijk door een goed testament op te laten maken…